Rheinkonferenz 2025 in Düsseldorf: gezamenlijke koers naar een duurzame Rijncorridor
Op 5 december kwamen in Düsseldorf ruim 120 vertegenwoordigers uit Nederland, Noordrijn-Westfalen, Hessen, Rijnland-Palts en Baden-Württemberg samen voor de Rheinkonferenz 2025. De centrale vraag: hoe maken we de binnenvaart, de havens en de logistieke ketens langs de Rijn toekomstbestendig en klimaatvriendelijk? Tijdens de conferentie werd bovendien het pakket ‘Perspektive Nachhaltige Rheinschifffahrt 2030’ gepresenteerd: een omvangrijk maatregelenpakket dat de waterweg, de havens en de Europese samenwerking moet versterken.
Ook andere partners waren nadrukkelijk bij de totstandkoming van de ‘Perspektive’ betrokken: Nederlandse provincies, gemeenten, havens van Rotterdam tot Basel, rederijen, terminaloperators en brancheorganisaties leverden input voor de gezamenlijke visie op een duurzame ontwikkeling van de Rijncorridor.
De Noordrijn-Westfaalse minister für Umwelt, Naturschutz und Verkehr Oliver Krischer benadrukte dat de waterweg opnieuw moet worden uitgevonden om zijn rol in de energietransitie te kunnen vervullen. Hij riep de Duitse federale overheid op om substantieel te investeren in het onderhoud van sluizen, stuwen en vaarwegen: “De nieuwste containerbinnenvaartschepen kunnen meer dan 500 vrachtwagens vervangen. Het is dan onbegrijpelijk dat het systeem waterwegen kapotbezuinigd wordt en noodzakelijk onderhoud aan sluizen en stuwen wordt uitgesteld.”
Alle partners van de Perspektive Nachhaltige Rheinschifffahrt 2030 spraken zich uit voor structurele, voldoende financiering en een aanzienlijke versnelling van de noodzakelijke infrastructuurprojecten op nationaal en Europees niveau.
Vijf kernpunten voor een duurzame binnenvaart
Het maatregelenpakket Perspektive Nachhaltige Rheinschifffahrt 2030 bestaat uit vijf pijlers die samen de transitie van de Rijncorridor moeten versnellen. De ontwikkeling van de Rijncorridor richt zich op intensievere grensoverschrijdende samenwerking, onder meer via EU-programma’s zoals Interreg, en op een studie die de waardeketens, marktpotentie en de impact van de energietransitie op industrie en havens in kaart brengt. Tegelijkertijd moeten logistieke processen worden versneld, digitale oplossingen worden doorontwikkeld en moet de lijst met belangrijke infrastructuurprojecten – de ‘Düsseldorfer Liste’ – voortdurend actueel worden gehouden.
De groene binnenvaartcorridor heeft als doel de vloot stapsgewijs te transformeren naar emissiearme en emissievrije aandrijvingen. Havens ontwikkelen zich daarbij tot Clean Energy Hubs, waar duurzame energie beschikbaar wordt voor schepen, industrie en andere vervoersmodaliteiten. Gemeenten spelen een rol in het uitbreiden van walstroomvoorzieningen en het stroomlijnen van vergunningprocedures.
Een derde pijler is automatisering en remote operations, waarbij pilotprojecten rondom (gedeeltelijk) autonoom varen, digitalisering en navigatie worden ondersteund. Ook wordt gewerkt aan een betrouwbaar regelgevend kader en aan de tijdige integratie van toekomstige technologie in haven- en infrastructuurplanning.
De vierde pijler betreft de toekomstgerichte ontwikkeling van havens. Via havenontwikkelingsplannen bepalen havens hun strategische koers, worden nieuwe eisen zoals hernieuwbare energie en circulaire economie geïntegreerd en wordt ruimte vrijgemaakt voor zwaar en grootschalig transport. Gemeenten, industrie en havenbedrijven werken hierin nauw samen zodat ruimtelijke, infrastructurele en klimaatdoelstellingen met elkaar in balans blijven.
Tot slot richt de vijfde pijler zich op het vergroten van maatschappelijke en politieke acceptatie van de binnenvaart. Dat gebeurt door middel van informatie en dialoog, onderwijsinitiatieven, havenbezoeken en netwerkbijeenkomsten, waarbij ook jongeren en nieuwe professionals actief worden betrokken.
Samen moeten deze vijf thema’s de Rijncorridor de komende jaren toekomstbestendig, duurzaam en concurrerend maken.
Een samenvatting van de Perspektive Nachhaltige Rheinschifffahrt 2030 kan hier worden gedownload.
Foto's © PK Media
