Werkzaamheden aan Nederlands-Duits hoogveengebied op koers
Aan beide kanten van de grens is de opluchting groot: ruim voor de start van het broedseizoen 2026 zijn de werkzaamheden aan het Aamsveen afgerond. Het Overijsselse hoogveengebied heeft het afgelopen jaar een ingrijpende metamorfose ondergaan, als onderdeel van het grensoverschrijdende LIFE-project CrossBorderBog Aamsveen–Hündfelder Moor. Het Nederlandse Aamsveen en het aangrenzende Duitse Hündfelder Moor vormen ondergronds samen één hoogveengebied. Met de afronding van de Nederlandse werkzaamheden is circa eenvijfde van het totale Nederlands-Duitse veengebied aangepakt. Het resterende deel – het Duitse Hündfelder Moor – volgt vanaf 2026. De Duitse beheerder Biologische Station Zwillbrock trekt ongeveer vier jaar uit voor de uitvoering.
In het Aamsveen ligt inmiddels 6000 strekkende meter kade, vergelijkbaar met een ondergrondse dijk. De kern bestaat uit leem, dat aansluit op de waterondoorlatende laag onder het veen, met daarboven een deklaag van lokaal gewonnen veen. In deze ‘polders’ kan Landschap Overijssel het waterpeil nauwkeurig reguleren met behulp van stuwtjes en het natuurlijke hoogteverschil, waardoor optimale omstandigheden ontstaan voor de groei van nieuwe veenmossen.
Startschot in Duitsland: complexe omstandigheden
De ingrepen die in 2024-2025 in het Aamsveen zijn gedaan, worden vanaf 2026, fasegewijs tot in 2029, ook in het Hündfelder Moor uitgevoerd. Het gaat onder meer om het dichten van lekken, het tegengaan van weglekken van veenwater naar de omliggende omgeving en het stabiliseren van het waterpeil in het hoogveen. Dit laatste gebeurt door compartimenten in het veen aan te leggen waarin regenwater wordt opgevangen.
De omstandigheden zijn hier complexer, onder andere door zeer lange aanvoerroutes naar de compartimenten die over de grens heenlopen. Verder is het hoogveen hier ook aangewezen als Vogelrichtlijngebied, waardoor er meer beperkingen gelden. Als eerste wordt in februari de lekkage onder de voormalige Grenzgraben hersteld. De sloot moest in de vorige eeuw ‘Duits water’ in Duitsland houden. Hij werd weliswaar na tien jaar vervangen door een duiker, maar die lekt inmiddels ook. Daarnaast stroomt er door de beschadigde ondergrond nog altijd zeer veel veenwater weg.
Hoogveen wordt natter
Door de maatregelen zal het gehele hoogveengebied de komende jaren merkbaar natter worden. Dat betekent dat sommige routes blijvend verdwijnen. Veel bezoekers van het Aamsveen gaven aan het jammer te vinden dat het populaire ‘rondje’ niet kon blijven bestaan. Landschap Overijssel speelt hierop in en heeft alvast een nieuw, korter rondje ontwikkeld. Het pad biedt een uniek uitzicht over Duitsland en over foeragerende trekvogels – een voorproefje van de toekomstige, grotere grensoverschrijdende route die rond het hele hoogveen moet komen.
Foto © Milou Sijtsma
