Overleg Mobility NL-NRW: veel ontwikkelingen op gebied van grensoverschrijdende mobiliteit
Grensoverschrijdende binnenvaart, internationaal spoorvervoer, smart mobility en duurzame corridors: deze thema’s stonden op de agenda tijdens het jaarlijkse bestuurlijk overleg Mobility NL-NRW op 23 september in de haven van Duisburg. De provincies Gelderland, Overijssel, Limburg, Noord-Brabant en Zuid-Holland, vertegenwoordigers van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en een afvaardiging van het ministerie van verkeer van Noordrijn-Westfalen praatten hier bij over de stand van zaken rond de uitvoering van de Werkagenda Mobility NL-NRW. Tijdens het overleg was er speciale aandacht voor de binnenvaart. Dat geldt ook voor de aanleg van de Betuwelijn met spoorsluitingen tot gevolg. Deze moeten worden opgevangen via andere routes, en – bij voorkeur – via het water.
In februari 2019 tekenden Nederlandse en Duitse bestuurders de Werkagenda Mobility NL-NRW, waarin de belangrijkste onderwerpen op het gebied van grensoverschrijdende mobiliteit zijn opgenomen. Deze agenda is onderbouwd met een werkprogramma met daarin de concrete activiteiten voor de komende maanden en jaren. Onderwerpen die in de agenda aan bod komen zijn onder meer verkeer en vervoer over het spoor, de weg en het water, smart mobility, Mobility as a Service (MaaS) en mobiliteitsmanagement, de Europese TEN-T corridors en innovatieve en duurzame aandrijftechnieken. Op initiatief van Helga Witjes, voorzitter Comité van Toezicht Interreg Deutschland-Nederland, zal ook gekeken worden naar Interreg A als instrument om mobiliteitsvraagstukken in de grensstreek aan te pakken.
Belangrijke stappen gezet
In de steeds verder ontwikkelende samenwerking zijn belangrijke stappen gezet, waaronder de start van de treindiensten Arnhem-Düsseldorf (2017), Hengelo-Bielefeld (2018), de drielandentrein Aken-Maastricht-Luik (2019) en de samenwerkingsovereenkomst voor de verbinding Eindhoven-Venlo-Düsseldorf. Tijdens het overleg is onder meer besproken hoe de ambities voor grensoverschrijdende treindiensten – waar de Rijksoverheid en de Bundesregierung leidend zijn – ondergebracht kunnen worden in nationale toekomstvisies. Een concreet voorbeeld is de ICE-verbinding van Amsterdam (Den Haag / Rotterdam) naar Frankfurt, via Utrecht en Duisburg. Daarnaast ligt de focus op nu nog ontbrekende verbindingen en het versnellen en verbeteren van bestaande verbindingen in corridors en netwerken. De bereikbaarheid van de grensregio moet door middel van grensoverschrijdende treinverbindingen worden verbeterd en er moet worden aangehaakt op het Europese (hogesnelheids)netwerk.
Grensoverschrijdende pilots
Elektronische ticketing en ov-tarieven, mobiliteitsmanagement, Mobility as a Service (MaaS) en Smart Mobility zijn centrale onderwerpen in de Werkagenda Mobility NRW. In het kader van het door Noordrijn-Westfalen gesubsidieerde project ‘easyConnect’ ontwikkelt het Aachener Verkehrsverbund (AVV), samen met de Duitse en Nederlandse projectpartners, de basis voor een grensoverschrijdend ID-ticketingsysteem. Inmiddels is de pilot van het project easyConnect op de verbinding RE18 Maastricht-Aachen gepland. Bovendien nemen Nederland en Noordrijn-Westfalen als projectpartners deel aan het MaaS Benelux Living Lab. Daarnaast hebben het Nederlandse netwerk ‘krachtenbundeling’ en in Noordrijn-Westfalen onder andere ‘innocam.NRW’ hun samenwerking op het gebied van automated and connected mobility verdiept en concreet gemaakt.
Gezien de ambities van de nieuwe regeringen in Nederland en Duitsland lijkt het zinvol om in samenspraak met de ministeries in Berlijn en Den Haag te onderzoeken welke aanpassingen er in de werkagenda nodig zijn. Daarbij kan gedacht worden aan gezamenlijke actie op Clean & Green Energy Hubs, de toepassing van alternatieve brandstoffen in transport, waaronder de binnenvaart. Daarnaast wordt er in Nederland en Noordrijn-Westfalen verder gewerkt aan het uitbreiden van capaciteiten voor truck parking.
Ook EGTC Rhine-Alpine belangrijk thema tijdens mobiliteitsoverleg
De bevordering van duurzaam en intelligent verkeer en corridorontwikkeling is onderdeel van de gezamenlijke werkagenda. Op de Rijn-Alpen-corridor wordt sinds een aantal jaren interregionaal samengewerkt tussen de regio’s en de havens: de EGTC Rhine-Alpine. De partners gaan in 2022 hun strategie met behulp van Interreg vernieuwen. In deze strategie staan duurzaamheid en digitalisering centraal. Ook is er een samenwerkingsverband op het gebied van het trans-Europese vervoersnetwerk (TEN-T) en de Connecting Europe Facility (CEF).
Belang van binnenvaart
De binnenvaart is zowel in Nederland en Noordrijn-Westfalen als in de grotere nationale en Europese (corridor)context van groot belang. De twee havens Duisburg en Rotterdam zijn tenslotte centrale toegangspoorten tot de wereld – Duisburg aan de spoorzijde als start- en eindpunt van de Zijderoute en Rotterdam als grootste zeehaven van Europa. Als gevolg van de extreme laagwaterperiode in de zomers is de binnenvaart echter onder druk komen te staan. Vertragingen, wachttijden of het achterstellen van binnenschepen bij het laden of lossen hebben negatieve effecten op de goederenstroom. De industrie krijgt te maken met toenemende uitdagingen en de betrouwbaarheid van leveringsketens komt onder druk.
De Nederlandse en Duitse partners willen deze uitdaging samen het hoofd bieden. Daarbij ligt de focus vooral op het verkorten van de wachttijden voor de in- en uitklaring van binnenschepen in de zeehavens, de ontwikkeling van duurzame alternatieve technologieën en de digitalisering van de transportketen en in de havens. Daarnaast moet worden getoetst of Europese subsidies kunnen worden gebruikt voor de ontwikkeling van binnenschepen die met laagwater kunnen blijven varen. Daarom hebben de partners afgesproken om in een gezamenlijk strategisch Position Paper hun positie en belangen duidelijk te maken.
Volgend jaar weer bestuurlijk overleg
Ook volgend jaar zal er weer een bestuurlijk overleg plaatsvinden, dan in Nederland. Minister van Milieu, Natuurbescherming en Verkeer Oliver Krischer werd hiervoor door de delegatieleider en Gelderse gedeputeerde Helga Witjes uitgenodigd en deze uitnodiging werd in dank aanvaard.
